Verklarende woordenlijst (alfabetisch)

3-30-300 regel: De 3-30-300-regel zorgt voor het mentale welbevinden (3 bomen zien vanuit je woning), klimaatgroen om hitte-eilanden te temperen (30% bladbedekking in de straat) en voor sociaal toegankelijk groen (een buurtpark op 300 meter). 

brain drain: Kennisvlucht, vaak ook aangeduid met de Engelse term braindrain (vrij vertaald: het weglopen van hersenen) is het fenomeen waarbij hoogopgeleide personen na hun opleiding uit hun omgeving vertrekken om elders een baan te zoeken. Hierdoor verliest een gemeente gekwalificeerde mensen en dreigt ook de werkgelegenheid af te nemen.

buddy-systeem: een systeem waarbij vrijwilligers in contact worden gebracht met personen in psychische moeilijkheden om hen te helpen of uit hun isolement te halen.

circulair: In een circulaire economie worden tal van strategieën toegepast om materialen en producten zo hoogwaardig mogelijk te blijven inzetten in de economie. Ze worden hersteld, hebben een hoge tweedehandswaarde, zijn upgradebaar, kunnen makkelijk uit elkaar gehaald worden en omgevormd worden tot nieuwe producten. De gekozen materialen zijn bij de geboorte gerecycleerd of biogebaseerd, en bij het levenseinde recycleerbaar of afbreekbaar. 

co-housing: Gemeenschappelijk wonen is een verzamelterm voor verschillende woonvormen (bv. cohousing, woningdelen, kangoeroewonen en zorgwonen). Bewoners of initiatiefnemers willen daarmee vaak een oplossing bieden voor betaalbaar of duurzaam wonen, vereenzaming, leegstand of verloedering van waardevol patrimonium.

drop-off pakjespunt: Pick-up point, drop off point, pakketafhaalpunten, pakketpunt zijn woorden die gebruikt worden voor een pakketpunt voor het verzenden, ontvangen en terugsturen van pakketten. Door leveringen en ophalingen te centraliseren op een plein in het dorp worden de omliggende straten minder belast door ritten van pakjesbezorgers. 

duurzaam: Duurzaam is een breed begrip. Bedoeld om lang mee te gaan, relatief milieuvriendelijk, grondstofbesparend. In een duurzame wereld zijn mens, milieu en economie met elkaar in evenwicht, zodat we de aarde niet uitputten. Duurzame ontwikkeling betekent de aarde zo gebruiken dat toekomstige generaties er ook nog plezier van kunnen hebben.

footprint (ecologische voetafdruk): de grootte van de impact die onze leefstijl heeft op de aarde.  De ecologische voetafdruk is een concept dat weergeeft hoeveel vruchtbare land- en wateroppervlakte iemand (of een hele gemeenschap of heel de wereld) nodig heeft om de goederen die nodig zijn om te voorzien in levensonderhoud te produceren en het afval dat er bij hoort te verwerken. Hoe kleiner ons ecologische voetafdruk, hoe beter.

gender: Gender verwijst naar de eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die een maatschappij voor elk geslacht heeft bepaald. Onder gendergelijkheid verstaan we het gelijk stellen en gelijk behandelen van mensen ongeacht geslacht, genderidentiteit of seksuele geaardheid.

handhaving: het vaststellen van en reageren op een wetsovertreding. Het doel van handhaving is erop toezien dat de regels die in onze maatschappij gelden door burgers en bedrijven effectief nageleefd worden. 

inclusie / inclusief: Een inclusieve samenleving is een open samenleving waar iedereen ertoe doet en van waarde is ongeacht verschillen. Ieder mens draagt op zijn of haar manier bij aan de samenleving.  Dat kan alleen als men rekening met elkaar houdt en geen drempels opwerpt voor de ander om mee te kunnen doen.

kernversterking: Een slimme, duurzame aanpak om slaapdorpen terug om te vormen tot levendige, gezonde woonbuurten met veel sociale contacten. Autoluw, groener en subsidies voor detailhandel en compact en gemengd wonen. 

klimaatadaptatie: De aarde warmt op en het klimaat verandert. We moeten ons voorbereiden op alle risico's van het veranderende klimaat en hierop de omgeving aanpassen. Bijvoorbeeld inzetten op ontharden, niet bouwen in overstromingsgebied. Ons aanpassen aan de gevolgen heet klimaatadaptatie. 

klimaatmitigatie: Inzetten op maatregelen om de verdere opwarming van de aarde tegen te gaan of te beperken. Bijvoorbeeld door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het verder tegengaan van de klimaatverandering heet klimaatmitigatie.

klimaatrobuust: het vergroten van de veerkracht van onze gemeente ten opzichte van de gevolgen van klimaatverandering . Zorgen dat we beter voorbereid zijn voor de uitdagen van de toekomst op vlak van overstromingen, hevige regenval, extreme hitte...

koesterplek: een locatie waar mensen die nood hebben aan rust, bezinning, verwerking...steeds terecht kunnen. Koesterplekken zijn stilteplekken in een natuurlijke omgeving waar geen prikkels zijn die voor verstoring of afleiding zorgen. Ze maken deel uit van een inclusieve maatschappij.

kruisbestuiving: een wisselwerking waarbij de één de ander versterkt en helpt. 

ontharden: Ontharden zorgt voor meer ruimte voor natuur en voedselproductie, minder wateroverlast, koelere steden, grotere biodiversiteit, betere bodemkwaliteit, gezondere lucht en een betere, aangenamere leefomgeving. Ontharden betekent verharding (beton, klinkers...) én halfverharding (kiezel) weghalen en vervangen door natuurlijke materialen of waterdoorlaatbare materialen. 

participatie: actief deelnemen aan de samenleving of inspraak hebben in het beleid door ideeën te delen of naar inspraakmomenten te komen.

pesticiden: Pesticiden zijn toxische chemische stoffen die worden gebruikt om onkruiden of organismen te bestrijden die als hinderlijk of schadelijk worden beschouwd (bv. insecticiden tegen insecten, fungiciden tegen schimmels, herbiciden tegen planten, rodenticiden tegen knaagdieren). Echter zijn deze zo schadelijk dat de biodiversiteit en het bodemleven zwaar achteruit gaat en bijgevolg ook onze leefomgeving ongezond wordt. Personen die worden blootgesteld aan chemische bestrijdingsmiddelen lopen risico op chronische ziekten, zoals kanker, hartziekten, ademhalingsstoornissen en neurologische aandoeningen zoals dementie.

preventie: Voorkomen is beter dan genezen. Preventie is informatie verschaffen om te voorkomen of verhinderen dat iets gebeurt. Educatie, campagnes...zijn allemaal manieren om de bevolking in te lichten over gevaren en risico's.

prikkelarm: zonder prikkels, zonder afleiding. Sterke prikkels kunnen de rust verstoren, zoals lawaai, hevige kleuren, veel informatie op één plek, veel volk. Personen die gevoelig zijn aan prikkels kunnen hierdoor mentaal of fysiek uit balans geraken. 

start up: Een startup is een klein bedrijf dat net is begonnen. Meestal gaat het om een nieuw idee of een nieuw product dat nog niet door veel mensen wordt gebruikt. Startups zijn vaak op zoek naar manieren om te groeien of een locatie waar andere jonge ondernemers gevestigd zijn om mogelijke samenwerkingsverbanden te ontwikkelen.

verdichten: De bevolking groeit, maar onze beschikbare ruimte groeit niet mee. Tegelijk hebben de gevolgen van de klimaatverandering en de technologische en maatschappelijke evoluties een aanzienlijke impact op ons ruimtegebruik. Als we duurzaam willen omgaan met de ruimte die we hebben, moeten we op sommige locaties dichter, hoger en compacter bouwen, om op andere locaties ruimte te vrijwaren. Dat is verdichten. In Maasmechelen heet deze visie het zandlopermodel.

wadi: Een wadi is een groene greppel met water in het stedelijk gebied. Het Arabische woord is ook een afkorting van Water Afvoer Drainage en Infiltratie. Een wadi bergt regenwater en zuivert het, waarna het water infiltreert in de ondergrond. Wadi's zijn heel belangrijk voor onze gezonde leefomgeving en onze waterhuishouding en zullen steeds vaker aangelegd worden op openbare plekken. Ook in tuinen zijn wadi's zeer nuttig.